რა არის ავოკადო
ავოკადოს სამშობლოდ მექსიკაა მიჩნეული. ავოკადო უაღრესად მნიშვნელოვანი იყო ამერიკის ძირძველ მოსახლეობაში. გარდა იმისა, რომ ერთ-ერთი საარსებო საშუალება გახლდათ, მას გააჩნდა მითოლოგიური დატვირთვა. ძველი მაიას კალენდრის მეთოთხმეტე თვე (K’ank’in) ავოკადოს ვიზუალიზაციითაა წარმოდგენილი.
ამასთან ერთად, აცტეკებს სჯეროდათ, რომ ავოკადო მათ არაბუნებრივ ძალას აძლევდა.
დღეს მითოლოგიური დატვირთვა ნაკლებად, მაგრამ კულინარიაში პოზიციების გამყარებასთან ერთად, განსაკუთრებით ამერიკაში, ეს ხილი პოპ-კულტურის ნაწილად იქცა.
კი, ავოკადო ნამდვილად ხილია. მეტიც, ერთ-ერთი ისეთი იშვიათი ხილია, რომელიც შეიცავს ჯანსაღ უჯერ ცხიმებს. ეს ცხიმები ხელს უწყობს არასასურველი ქოლესტერინის შემცირებას.
ჯანსაღი ცხიმები აძლევს მას საშუალებას იყოს “ბუნებრივი კარაქი” და ჩაანაცვლოს არასასურველი ცხიმებით სავსე პროდუქტი, როგორიცაა ნამდვილი კარაქი, მაიონეზი და ა.შ.
ავოკადოს ჯიშები იყოფა სამ გეოგრაფიულ ჯგუფად. არსებობს ტროპიკული, ნახევრადტროპიკული და სუბტროპიკული.
- ანტილიური (ტროპიკული) ჯგუფი ხარობს ტროპიკულ დაბლობებზე. ამ ჯგუფში შედეგის შემდეგი ჯიშები: “ვალდინი“, “სიმონდსი“ და “შავი პრინცი”.
- გვატემალური, იგივე ნახევრადტროპიკული, ჯგუფის სამშობლოა ტროპიკული მთიანი ზონები. ამ ჯიშებს მოკლე ხნის მანძილზე შეუძლიათ გაუძლონ 0 გრადუს ტემპერატურას. მათი ნაყოფი დაახლოებით 0,5-დან 1.5 კილოგრამამდე იწონის.
- მექსიკური (სუბტროპიკული) ჯგუფის სამშობლოა მექსიკის სუბტროპიკული ზონა. ამ ჯგუფის ჯიშები ყველაზე მეტადაა გავრცელებული. მათი ნაყოფი საკმაოდ პატარაა და საშუალოდ 250 გრამს იწონის.
დღესდღეობით არსებობს ორი ჯგუფის (უფრო ხშირად გვატემალური, მექსიკური) ჯიშების შეჯვარებით გამოყვანილი ჯიშებიც. ჩვენთვის განსაკუთრებული მნიშვნელობა მხოლოდ მექსიკური ჯგუფის ჯიშებს გააჩნიათ.
საქართველოში ავოკადო პირველად 1904 წელს შემოიტანეს, სოხუმის ბოტანიკურ ბაღში. 1913 წელს ის უკვე ბათუმის ბოტანიკურ ბაღშიც გამოჩნდა და ნელ-ნელა ბევრგან მოიკიდა ფეხი.
საქართველოს ჰავა მისთვის ხელსაყრელი აღმოჩნდა. შავი ზღვის სანაპიროზე რამდენიმე ჯიშის ნერგები იყო გაშენებული: მექსიკოლა, ფუერტე, პუებლა.
ავოკადოს განსხვავებული მეთოდებით იყენებენ მთელი მსოფლიოს მასშტაბით. ბრაზილიაში მას მიირთმევენ როგორც დესერტს, ხოლო დასავლეთ აფრიკაში ზემო ნახსენები სმუზის ფუნქცია აქვს - მთლიან ავოკადოს ჭყლეტენ თასში, ამატებენ ცოტა შაქარს და რძეს. სულ ესაა.
გარდა გემოსი, ავოკადოს სასარგებლო თვისებები ამ ხილის ერთ-ერთი მთავარი ღირსებაა.
ავოკადოს სასარგებლო თვისებები
მოდი უფრო დეტალურად ვნახოთ თუ რა არის ავოკადო. ეს ხილი ვიტამინების C, E, K და B6-ის შესანიშნავი წყაროა. ასევე მასში შედის რიბოფლავინი, ნიაცინი, ფოლიუმი, პანტოთენის მჟავა, მაგნიუმი და კალიუმი. ეს ხილი ჩვენს ორგანიზმს უზრუნველყოფენ ლუთეინით, ბეტა კაროტინითა და ომეგა 3 ცხიმოვანი მჟავებით.
ავოკადო შეიცავს სასარგებლო ცხიმების მაღალ დონეს, რაც ადამიანს ეხმარება თავი დანაყრებულად იგრძნოს. ჯანსაღი ცხიმები ანელებენ ნახშირწყლების დაშლას, რაც ხელს უწყობს სისხლში შაქრის დონის დასტაბილურებას.
