კარგად მოგვეხსენება, რომ ბროკოლის მთავარი ღირსება მისი სიჯანსაღეა. ეს ბოსტნეული მდიდარია ბოჭკოებით (საკვები პროდუქტის ძნელად გადასამუშავებელი ნაწილი) და ვიტამინებით A, C და K. ის ასევე შეიცავს მინერალებს, როგორიცაა რკინა, მაგნიუმი და კალიუმი. მას მრავალი სარგებელი მოაქვს ჯანმრთელობისთვის.

რა არის ბროკოლი

ის კომბოსტოს ოჯახის ნაწილია, რომელიც ველური კომბოსტოს შერჩევითი მოშენების შედეგია და მისი წარმოება  ჩვენს წელთაღრიცხვამდე მე-6 საუკუნეში დაიწყო. მის მერე დიდი გზა გაიარა, სანამ თანამედროვე ადამიანის რაციონში კუთვნილ ადგილს დაიკავებდა.

  • ხელს უწყობს კიბოსგან დაცვას, რადგან შეიცავს სულფორაფანს, რის გამოც ის კიდევ უფრო გამოირჩევა სხვა ჯანსაღი ბოსტნეულებისაგან. დადასტურებულია, რომ სულფორაფანის ნაერთი აძლიერებს ორგანიზმში ფერმენტების გამომუშავებას, რომლებიც ხელს უწყობენ კანცეროგენების აღმოფხვრას.
  • ბოჭკოების მაღალი შემცველობის გამო ის აუმჯობესებს საჭმლის მონელებას. როგორც აღვნიშნეთ, ბოჭკო არის ბოსტნეულის ძნელად გადასამუშავებელი ნაწილი. ის  ორგანიზმში შედის დაუმუშავებელი და ამის გამო თქვენს საჭმლის მომნელებელ სისტემას უნარჩუნებს სისუფთავესა და სიჯანსაღეს. აადვილებს ნაწლავის მოძრაობას, გამოდევნის ქოლესტერინს და მავნე კანცეროგენებს ორგანიზმიდან.
  • ხელს უწყობს ქოლესტერინის დონის შემცირებას, რადგან შეიცავს ხსნად ბოჭკოს, რომელიც აკავშირებს ქოლესტერინს და შლის მას ორგანიზმიდან.
  • ის ხელს უწყობს ძვლების სიჯანსაღეს, რადგან არის კალციუმის და K ვიტამინის კარგი წყარო. ორივე ეს საკვები აუცილებელია ძვლების ჯანმრთელობისთვის.
  • აძლიერებს იმუნურ სისტემას, რადგან მდიდარია A, C და E ვიტამინებით, რომლებიც ანტიოქსიდანტებია და ორგანიზმს იცავს მავნე თავისუფალი რადიკალებისგან.

მიუხედავად მისი უამრავი დადებითი თვისებისა, ალბათ ყველას გვინახავს ადამიანი, ვინც ცხვირს იბზუებს ბროკოლიზე,  ამას აქვს თავისი მიზეზი. კვლევებმა აჩვენა, რომ ადამიანები, რომლებსაც აქვთ რეცეპტორული გენი TAS2R, უფრო მგრძნობიარენი არიან მწარე გემოს მიმართ. კვლევების მიხედვით, ეს გენი, რომელიც მოიცავს TAS2R38 ვარიანტს, რეალურად არსებობს მოსახლეობის დაახლოებით 25%-ში.

თუ თქვენ იმ ადამიანებს მიეკუთვნებით ვისაც ეს გენი აქვთ, გეტყვით, რომ ბროკოლიში არის კონკრეტული ნაერთი, რაც მას თქვენთვის განსაკუთრებულად მწარესა და უხეშს ხდის. მაგრამ ეს არ არის მსოფლიოს დასასრული. რამდენიმე კულინარიული ხრიკი დაგეხმარებათ, რომ ბოლომდე ისიამოვნოთ ამ ჯანსაღი ბოსტნეულით. ნივრით შეწვა, ან ზეითუნის ზეთში შეწვა და შემდეგ პარმეზანით დაფარვა ერთ-ერთი ასეთი მარტივი გამოსავალია.

თუ ლიმონით გაჟღენთავთ, ეს გემოებს დააბალანსებს. მისი სიმწარე აღარ იქნება ისეთი მძაფრი და ბევრად გემრიელი გახდება. ასევე ორთქლზე მოხარშული, ან უბრალოდ მოხარშული ბევრად რბილი და ნაზია. წაუსვით ცოტა კარაქი, ნივრის ფხვნილი, შეგიძლიათ ცოტა მარილიც და თავიდან აღმოაჩენთ ბროკოლის, რომელსაც აქამდე ამდენი ხანი უფრთხოდით.

ზოგჯერ ასევე პრობლემა მის არასწორად მომზადებაშია, მოერიდეთ ზედმეტად გადახარშვას. ვისაც არ უყვარს ეს პროდუქტი, ხშირად ზუსტად ამ ფაქტს გამოყოფს ხოლმე, რომ ბოსტნეული ძალიან გადახარშულია - ზედმეტად წყლიანი და ყველანაირი არომატის გარეშე.

რაოდენ სასარგებლოა ეს მცენარე ამაზე ჩამოვყალიბდით, ახლა მის გასტრონომიულ ღირებულებებსაც შევეხოთ. აქვე რა თქმა უნდა დაგაინტერესებთ, როგორ მოვამზადოთ ბროკოლი.

ის შეიძლება მომზადდეს მრავალი გზით, მათ შორის არსებობს სტანდარტულად მოხარშული, ორთქლზე მოხარშული, შემწვარი და ასევე შეგვიძლია მივირთვათ უმი, ამ ფორმით განსაკუთრებით გამოდგება სალათებში. 

ბროკოლი ჯანმრთელობისთვის საუკეთესო თვისებებს ინარჩუნებს მაშინ, როცა ვჭამთ უმად, ან მოხარშულს. ასე რომ როცა ხარშავთ დარწმუნდით, რომ ზედმეტი არ მოგივიდეთ, რადგან ამან შეიძლება შეამციროს მისი კვების ღირებულება და როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ - გახდეს ბალიშივით რბილი, რომლის ჭამასაც ბევრი ადამიანი უარობს. 

შემწვარ ბროკოლიში მისი ნაქები თვისებები შედარებით იკლებს, მაგრამ რა თქმა უნდა ის მაინც რჩება ერთ-ერთ ყველაზე ჯანსაღ პროდუქტად, შეწვის შემდეგაც კი, ის გახდება თქვენი საყვარელი საზაფხულო კერძი. 

განსაკუთრებით გრილზე შეწვა ამ გემრიელ ბოსტნეულს აქცევს ხრაშუნა, სასიამოვნო საჭმელად. უბრალოდ შეწვით ზეთში, მარილითა და ლიმონის წვენით და ის ნებისმიერი სადილის იდეალური დამატება გახდება.

ყიდვისას ყოველთვის მოძებნეთ ახალი პროდუქტი, რომელსაც აქვს მყარი, მწვანე ყვავილები და ჯანსაღი ღერო. მოერიდეთ ისეთს, რომელიც ყვითლდება ან აქვს ყავისფერი ლაქები. ის უნდა ინახებოდეს მაცივარში, გაურეცხავი, მაქსიმუმ ოთხ დღემდე.

სანამ უმად შეჭამთ, ჯერ თავი ცივი გამდინარე წყლით გარეცხეთ. გამოიყენეთ თითები შესამჩნევად ჭუჭყიანი ლაქების გასაწმენდად და შემდეგ დადეთ გასაშრობად. ყვავილები შეიძლება ჩართოთ სალათებში, დაამატოთ ბოსტნეულის ლანგარზე, ან მიირთვათ სხვადასხვა სოუსებში.

ბროკოლის სალათა ძალიან მარტივად მოსამზადებელია და ამისთვის უამრავი რეცეპტი არსებობს. რაც მთავარია გაქვთ იმპროვიზაციის სრული თავისუფლება და არ მოგერიდოთ ექსპერიმენტები.

მარტივად მოსამზადებელი სალათის ცოტა არასტანდარტულ რეცეპტს ჩვენც შემოგთავაზებთ:

  • 2 ჭიქა ბროკოლის ახალი ყვავილი (სასურველია თანამიმდევრულ ზომაზე  დაჭრილი)
  • 1/4 ჭიქა წვრილად დაჭრილი ხახვი
  • 2 კოვზი თეთრი ძმარი
  • 2-3 კოვზი მაიონეზი
  • 3/4 ჭიქა გახეხილი ყველი
  • 4 წვრილი ბეკონი (ეს პუნქტი შეგიძლიათ გამოტოვოთ)
  • სასურველია 1 კოვზი  შაქრის ეკვივალენტური დამატკბობელი.

ერთმანეთში კარგად აურიეთ და ენერგიისა და დროის მინიმალური დახარჯვით  ჯანსაღი და გემრიელი ბროკოლის სალათა მზადაა.

ბროკოლის კრემ სუპის მომზადება იმაზე ადვილია, ვიდრე თქვენ ფიქრობთ. ყველაფერი რაც თქვენ გჭირდებათ არის ბროკოლი, რომელიმე სახის რძე (მაგალითად ნუშის) და ბლენდერი.

  • გარეცხეთ და დაჭერით ნაჭრებად, რომლებიც ადვილად მოერგება თქვენს კვების პროცესორს, ან ბლენდერს. თუ კვების პროცესორს იყენებთ, შეიძლება დაგჭირდეთ პატარა ნაჭრებად დაჭრა.
  • შემდეგ დაამატეთ ბროკოლი და რძე თქვენს კვების პროცესორში, ან ბლენდერში და აურიეთ, სანამ ეს მასა მთლიანად გლუვი გახდება. თუ გსურთ უფრო თხელი წვნიანი, შეგიძლიათ დაამატოთ მეტი რძე.
  • როგორც კი დაბლენდერდება, დააგემოვნეთ და თქვენი გემოვნებით მოაყარეთ მარილი და პილპილი. ასევე შეგიძლიათ დაამატოთ სხვა სანელებლები, როგორიცაა ნივრის ფხვნილი ან ხახვის ფხვნილი.
  • ბოლოს დაასხით წვნიანი ქვაბში და გააცხელეთ სანამ სასიამოვნო და თბილი გახდება. მოაყარეთ პურის ნაჭრები და გემრიელად მიირთვით.

ბროკოლი ბავშვებისთვის

ბროკოლი სასარგებლოა ბავშვებისთვის. გარდა იმ უპირატესობებისა, რაც ზემოთ ვახსენეთ, ის ბავშვებისთვის დამატებითი სასარგებლო თვისებებით გამოირჩევა. ეს ბოსტნეული შეიცავს ნაერთს, რომელსაც კემფეროლს უწოდებენ. კემფეროლი ხელს უწყობს ბავშვის ტვინის ჯანსაღ ფუნქციონირებასა და ზრდას. 

ასევე მასში არის კალციუმი. კალციუმი მნიშვნელოვან როლს ასრულებს ბავშვების ძვლებისა და კბილების ჯანმრთელობაში და  მათ სიმტკიცეში ეხმარება. მაგრამ რამდენადაც ჯანსაღია იგი ბავშვებისთვის, ზოგჯერ იმდენადვე რთულია მათ რაციონში ამ ბოსტნეულის შეტანა. ბავშვების შემთხვევაში ამის ცალკე მიზეზი არსებობს. 

იგი შეიცავს გლუკოზინატის ნაერთს, რომელსაც ოდნავ მწარე გემო აქვს. მოზარდის რეცეპტორები ბევრად მგრძნობიარეა, როცა მწარე საჭმელზე მიდგება საქმე, ვიდრე მოზრდილებში. ნებისმიერი კერძი მათთვის უფრო მწარეა, ვიდრე ჩვენთვის და ბროკოლი ამ შემთხვევაში არ არის გამონაკლისი და ხშირად ეს ბოსტნეული ბავშვისთვის ძალიან სპეციფიკური გემოთი ხასიათდება.

ეს ფაქტი, რომ ბავშვები უფრო მგრძნობიარენი არიან, ევოლუციურ პერსპექტივაში ძალიან ლოგიკურია. მწარე შეიძლება იყოს იმის ნიშანი, რომ საკვები შხამიანია და ბავშვებს ბუნებრივია, რომ არ აქვთ იმის ცოდნა, რისი ჭამაა უსაფრთხო და რისი არა.

შესაბამისად, სანამ გაიზრდებიან და შეეჩვევიან ამ რეალობას, ჩვენს გონებაში პრეისტორიული დროიდან დალექილი ცოდნა და რეცეპტორები მკვეთრად რეაგირებენ და აფრთხილებენ ბავშვს შესაძლო საფრთხის შესახებ. 

რაც არ უნდა იყოს მიზეზი, რეალობა ისაა, რომ სამწუხაროდ ბავშვებისთვის ბროკოლი და ბევრი სხვა ბოსტნეული უფრო მწარე და უგემურია და მათ დრო სჭირდებათ, რომ შეეგუონ და შეეცვალოთ დამოკიდებულება. 

საპირისპიროდ კარგი ამბავია ის, რომ ბავშვებს შეუძლიათ სწრაფად ისწავლონ საკვები ნივთიერებებით მდიდარი ბოსტნეულის სიყვარული. კვლევამ აჩვენა, რომ ადამიანებს აქვთ უნარი განივითარონ გემოვნება იმ საკვების მიმართ, რომელთანაც ხშირი შეხება აქვთ. 

მაგალითად იგულისხმება, როცა უბრალოდ სუფრაზე დევს ბავშვისთვის არასასურველი პროდუქტი, თუმცა ისინი ხშირად ხედავენ მას, ეხებიან და მათთვის უცხო აღარ არის.

დიეტოლოგები, რომლებიც მუშაობენ ბავშვებთან, ვარაუდობენ, რომ ბავშვებს შესაძლოა 10-დან 15-ჯერ დასჭირდეთ საკვებთან შეხება, სანამ დაიწყებენ ღეჭვას. ეს რთული პროცესი მშობლებისგან მოითხოვს მოთმინებასა და მოქნილობას და ამისთვის მზად უნდა იყოთ, რაც მთავარია სულ უნდა გვახსოვდეს, რომ როცა ბავშვი არ ჭამს ბოსტნეულს, ამას თავისი მიზეზი აქვს, თუმცა თავიდანვე ამ ყველაფრის გასართობ პროცესად ქცევა ნელ-ნელა ძალიან დაგეხმარებათ.

ეს ბოსტნეული ძალიან ჰგავს ხეს. ფაქტობრივად პატარა, მინიატიურული ხეა და ბავშვებისთვის ეს წარმოდგენა, რომ ისინი გოლიათები არიან და ჭამენ მწვანე ხეებს, ძალიან სახალისო თამაშია.

დღეს გავიგეთ, რომ თურმე ბროკოლი იმაზე უფრო ჯანსაღი ყოფილა, ვიდრე აქამდე გვეგონა და ის ფაქტი, რომ ბევრ ზრდასრულ და კიდე უფრო მეტ პატარას ბროკოლის მიმართ არაერთგვაროვანი დამოკიდებულება აქვს, ამასაც სერიოზული მიზეზები ქონია. 

მაგრამ არც ესაა პრობლემა, ეს ჯანსაღი ბოსტნეული სხვადასხვა დანამატებითა და მომზადების წესებით, ნებისმიერ ადამიანს მარტივად დააინტერესებს და თავიდან აღმოაჩენინებს თავს, ხოლო მშობლის სწორი მიდგომებითა და მეთოდებით, ბავშვებისთვის მათი საყვარელი ბოსტნეული გახდება.