რა განსხვავებაა სხვადასხვა სახეობის ზეთს შორის და როგორ შევარჩიოთ, რომ მისგან მაქსიმალური სარგებელი მივიღოთ?

ზეითუნის ზეთის შერჩევის დროს მთავარი კითხვაა, არის თუ არა ის ცხელი გამოყენებისთვის. ზეითუნის ზეთები ამ მიმართულებით სამ ჯგუფად იყოფა:

ექსტრა ვირჯინი - მისი მჟავიანობა 0,8%-ზე ნაკლებია. სწორედ ის არის უმაღლესი ხარისხის ზეთი, რომელიც მიიღება პირველადი დაწურვით, წყლის და ზეთის განცალკევებით. ეს არის ყველაზე ჯანმრთელი მცენარეული ცხიმი, რომელიც ნატურალური ანტიოქსიდანტია და შეიცავს ვიტამინებს A, D, E და K, ებრძვის გულსისხლძარღვთა დაავადებებს, ტიპი 2 შაქრიან დიაბეტს და სიმსივნეს. ის ცივად გამოსაყენებელი პროდუქტია, თუმცა უკანასკნელმა კვლევებმა დაადასტურა, რომ ამ ტიპის ზეითუნის ზეთი ბოლომდე არ კარგავს თავის დადებით თვისებებს 200-215 გრადუსზეც, ამიტომ მისი გამოყენება ცხობისას შეიძლება.

ვირჯინი - თუ ზეითუნის ზეთის მჟავიანობა 0,8 – 2%-ია, ის კლასიფიცირდება, როგორც უბრალოდ ვირჯინი და არც მისი გამოყენება შეიძლება შესაწვავად

რაფინირებული - 2%-ზე მეტი მჟავიანობის ზეთის გადამუშავება ხდება ისე, რომ ის რაფინირებული გახდეს და შესაბამისად, გამოიყენება როგორც ცხობისთვის, ისე მოხრაკვისა და შეწვისთვის.  

მზესუმზირის ზეთი უმეტესად რაფინირებული ფორმით იყიდება. შესაბამისად, მისი მაღალ ტემპერატურაზე გამოყენებისას არ იკარგება და არ ორთქლდება პროდუქტში ბუნებრივად არსებული კვებითი ღირებულებები.

სიმინდის ზეთი ქართულ ბაზარზე ნაკლებად პოპულარული პროდუქტია, მაგრამ მას განვითარებულ ქვეყნებში ფართო გამოყენება აქვს და „ოქროს პროდუქტად“ ითვლება. ის უხვად შეიცავს ბიოლოგიურად აქტიურ ნივთიერებებს, რომლებიც ორგანიზმზე გამაახალგაზრდავებელ და გამაჯანსაღებელ გავლენას ახდენს. როგორც ამბობენ, სიმინდის ზეთი კურნავს გარედან და შიგნიდან, აქტიურად ებრძვის სიბერის გამომწვევ თავისუფალ რადიკალებს, სიჯანსაღეს უნარჩუნებს თმას, კანსა და ფრჩხილებს, უნივერსალურია კულინარიაში. ის რაფინირებული პროდუქტია და ფართოდ გამოიყენება თევზის, ხორცის, ბოსტნეულის შესაწვავად, სხვადასხვა კერძის მოსამზადებლად. არ ქაფდება, არ იწვის, არ წარმოქმნის კანცეროგენულ ნივთიერებებს, რის გამოც დიეტურ და საბავშვო კვებაში განსაკუთრებულად ფასობს.

რაფსიდის  ყვავილისგან დამზადებული ზეთი შეიცავს ძალიან ცოტა ნაჯერ ცხიმს, ამიტომ ამ ტიპის ზეთი სასარგებლოა ჯანმრთელობისთვის. ასევე შეიცავს ომეგა 3-ს, 6-სა და 9-ს, რომელიც ქოლესტერინს ამცირებს და გულისა და ტვინის ფუნქციონირებას აუმჯობესებს. რაფსის ყვავილის ზეთი გამართულად ამარაგებს სისხლძარღვებს, ამცირებს ქოლესტერინის დონეს, რითიც ხელს უშლის თრომბის წარმოქმნას. რაფსის ზეთში ყველაზე ნაკლები შემცველობითაა ნაჯერი ცხიმები, რაც მისი საუკეთესოობის გარანტიაა. რაფსიდის ზეთის სასიამოვნო გემო იგრძნობა საკვების ცივად მომზადებისას, თუმცა ის შეიძლება ყველა ზეთის ალტერნატივად ჩაითვალოს მაღალ ტემპერატურაზე მოხმარების შემთხვევაშიც. 

ზეთი მიიღება ყურძნის წიპწის დაწნეხით. თავიდან ამ ზეთს მხოლოდ კოსმეტიკური დანიშნულება ჰქონდა, შემდეგ დაიწყო საკვებად მოსახმარი ზეთის წარმოებაც. ეს ზეთი არის  E ვიტამინის წყარო. ამას გარდა, ის დაბლა წევს ქოლესტერინის დონეს სისხლში. უჯერი ცხიმების შემცველობა აუმჯობესებს გულსისხლძარღვთა მოქმედებას, ასევე არაჩვეულებრივია კანისა და თმისთვის, ეხმარება კანს გამკვრივებასა და ტონუსის შენარჩუნებაში. ყურძის წიპწის ზეთი იდეალურია თევზისა და სალათების საკმაზად, ნაკლებად რეკომენდებულია მისი ხანგრძლივი წვისთვის გამოყენება.

სწორედ ასეთია ზეთის სხვადასხვა სახეობის თვისებები და უპირატესობები. მათი ფასების გასაგებად კი სუპერმარკეტების ქსელ „ევროპროდუქტს“ მივმართეთ, რადგან სწორედ „ევროპროდუქტშია“ ხელმისაწვდომი უმაღლესი ხარისხის ევროპული ბრენდების სხვადასხვა სახეობის ზეთები.