ჩაი, წყლის შემდეგ მსოფლიოში ყველაზე პოპულარული სასმელია. განსხვავებით ყავისგან, რომელიც ენერგიული დილის სიმბოლოდ იქცა, ჩაის სმა უფრო მშვიდ და განტვირთვის მომენტებთან ასოცირდება.

ჩაის პოპულარობაზე ისიც მიუთითებს, რომ მისი წარმოება მსოფლიოს დაახლოებით 30 ქვეყანაში მიმდინარეობს, უმეტესად ეკვატორთან ახლოს მდებარე რეგიონებში, მაგალითად, შრი-ლანკაზე, სადაც ცნობილი ბრენდი დილმა პრემიუმ ხარისხის პროდუქტს აწარმოებს. 

მიუხედავად იმისა, რომ დღეს სასმელების არჩევანი მრავალფეროვანია -  სხვადასხვა სახეობისა და სიმძლავრის ყავა, შაქრიანი და უშაქრო ნატურალური წვენები, ენერგეტიკული და გამაგრილებელი სასმელები - ჩაი კვლავ ინარჩუნებს პოპულარობას. ყველაზე გავრცელებული  კი შავი და მწვანე ჩაია. საინტერესოა, რომ ორივე სახეობა ერთი და იმავე მცენარისგან მიიღება, მაგრამ განსხვავებული დამუშავების პროცესის გამო, განსხვავებული თვისებები და სარგებელი აქვს.

ამ სტატიაში დეტალურად განვიხილავთ შავი და მწვანე ჩაის განსხვავებებს, მათ სასარგებლო თვისებებს, მომზადების წესებს და გაგიზიარებთ პრაქტიკულ რჩევებს, რომელიც დაგეხმარებათ სწორი არჩევანის გაკეთებაში.

შავი და მწვანე ჩაი, მიუხედავად იმისა რომ ერთი და იმავე მცენარისგან მიიღება, წარმოების პროცესში მნიშვნელოვნად განსხვავდება. სწორედ ეს განსხვავება განაპირობებს უნიკალურ თვისებებს, გემოსა და სასარგებლო კომპონენტების შემცველობას.

მწვანე ჩაის წარმოების მთავარი მიზანი ფოთოლში არსებული კატეხინების, სასარგებლო ანტიოქსიდანტების, შენარჩუნებაა. ამიტომ, მოკრეფისთანავე ფოთლებს მაღალ ტემპერატურაზე, ორთქლით ან მოხალვით, ამუშავებენ.  ეს პროცესი არ აძლევს ფოთოლს ჟანგვის (ფერმენტაციის) საშუალებას, რის გამოც ის ინარჩუნებს მწვანე ფერს და სასარგებლო თვისებებს. შედეგად კი უფრო მსუბუქი, ბალახოვანი არომატი მიიღება.

შავი ჩაის წარმოება კი სრულიად განსხვავებულ მიდგომას ეფუძნება. აქ მთავარი ფოთლის სრული ფერმენტაციაა. პროცესი იწყება ჭკნობით, რაც ფოთოლს უფრო მოქნილს ხდის შემდგომი დამუშავებისთვის. ჭკნობის დროს ფოთლის ტენიანობა 70-80%-დან 55-70%-მდე მცირდება. შემდეგ ხდება ფოთლების დაგრეხა, რაც არღვევს უჯრედულ სტრუქტურას და იწყება ფერმენტაციის პროცესი. სწორედ ამ დროს ხდება კატეხინების გარდაქმნა თეაფლავინებად და თეარუბიგინებად - ნივთიერებებად, რომლებიც შავ ჩაის დამახასიათებელ მუქ ფერს და კომპლექსურ გემოს აძლევს.

ძირითადი განსხვავებები წარმოების პროცესში:

  • მწვანეს შემთხვევაში ფერმენტები სწრაფად უვნებელყოფდება, შავის  შემთხვევაში კი პირიქით - მათი მოქმედება წახალისებულია;
  • მწვანე ინარჩუნებს ფოთლის თავდაპირველ შემადგენლობას, შავი კი ხდება ნივთიერებების ქიმიური გარდაქმნა;
  • შავის წარმოება უფრო ხანგრძლივი პროცესია და მოითხოვს მეტ ეტაპს;
  • შავის დამუშავებისას დაახლოებით 75% კატეხინები გარდაიქმნება სხვა ნივთიერებებად.

თანამედროვე წარმოებაში ორივე ტიპის ჩაისთვის გამოიყენება მექანიზებული სისტემები, რაც აჩქარებს პროცესს, თუმცა პრემიუმ ხარისხის მისაღებად ბევრი მწარმოებელი კვლავ ტრადიციულ მეთოდებს მიმართავს. 

დილის საუზმე განსაკუთრებით სასიამოვნოა, როცა ჩაის ორცხობილებთან ერთად მიირთმევთ. მაგრამ, საინტერესო ისაა, რომ არომატულობასთან ერთად, პროდუქტი სასარგებლო თვისებებითაც გამოირჩევა.

სამკურნალო ჩაის ტრადიცია საუკუნეებს ითვლის, თანამედროვე კვლევების შედეგად კი ამ ცოდნის განმტკიცება ხდება. ორივე სახის ჩაი შესანიშნავად მოქმედებს გულ-სისხლძარღვთა სისტემაზე -  არეგულირებს ქოლესტერინის დონეს და ხელს უწყობს ჯანმრთელობის შენარჩუნებას.  მწვანე ამ მხრივ განსაკუთრებით ეფექტურია, რადგან მასში შემავალი ნივთიერებები მავნე ქოლესტერინს უფრო აქტიურად ებრძვის.

ჩაიში არსებული ანტიოქსიდანტები იმუნურ სისტემას აძლიერებს. ნივთიერებები უჯრედებს დაზიანებისგან იცავს და ეხმარებიან ორგანიზმს ვირუსებთან და ბაქტერიებთან ბრძოლაში ეხმარება. 

ორივე სახის ჩაი შეიცავს უნიკალურ კომბინაციას - კოფეინსა და L-თეანინს. კოფეინი ფხიზლად ყოფნაში დაგეხმარებათ, ხოლო L-თეანინი - კონცენტრაციაში. 

თუ წონის დაკლება ან შენარჩუნება გსურთ, ეს სასმელი ნამდვილად დაგეხმარებათ, რადგან ის ნივთიერებათა ცვლის პროცესს აჩქარებს. მწვანე ჩაი განსაკუთრებით ეფექტურია ამ მხრივ, თუმცა ახალი კვლევები აჩვენებს, რომ შავი ჩაიც არანაკლებ სასარგებლოა.

ჩაის დალევის რიტუალი თავისთავად ამშვიდებს, მაგრამ ამას ემატება L-თეანინის მოქმედება, რომელიც ბუნებრივად ამცირებს სტრესს და ქმნის სიმშვიდის განცდას.

ყოველი ადამიანის ცხოვრების რიტმი და საჭიროებები განსხვავებულია. სწორედ ამიტომ მნიშვნელოვანია, ყოველდღიური რუტინისა და ჯანმრთელობის მდგომარეობის გათვალისწინებით შეარჩიოთ ჩაი.

თუ დილით გიჭირთ კონცენტრირება და გჭირდებათ ენერგიის მობილიზება, შავი ჩაი საუკეთესო არჩევანია. ის თანდათანობით გამოათავისუფლებს კოფეინს და მთელი დილის განმავლობაში ფხიზლად ყოფნაში დაგეხმარებათ.

საღამოს საათებში კი, როდესაც სტრესის მოხსნა და დასვენებაა საჭირო, მწვანე ჩაის სასიამოვნო არომატი და მსუბუქი შემადგენლობა მშვიდ და კომფორტულ ატმოსფეროს შეგიქმნით

რეგულარულად ვარჯიშობთ? მაშინ, 30 წუთით ადრე მწვანე ჩაი დალიეთ. შედეგად ფიზიკური აქტივობის ეფექტურობას გაზრდით.

ერთი შეხედვით, ამ სასმლის მომზადება მარტივი პროცესია, მაგრამ გაგიზიარებთ რამდენიმე მნიშვნელოვან დეტალს, რათა პირვანდელი არომატისა და სასარგებლო თვისებების შენარჩუნება შეძლოთ:

მწვანე ჩაისთვის ნუ გამოიყენებთ მდუღარე წყალს - ეს დაწვავს ფოთლებს და მწარე გემოს მისცემს სასმელს. იდეალური ტემპერატურა 70-80°C-ია. სასურველია, ადუღებული წყალი 3-5 წუთით დააყოვნოთ და შემდეგ დაასხათ. 

შავი ჩაი კი პირიქით, ახლად ადუღებულ წყალს  მოითხოვს, რომლის ტემპერატურაც დაახლოებით 95-100°C-ია. ეს საჭიროა ფოთლებიდან ყველა სასარგებლო ნივთიერების გამოსადევნად.

  • 1 წუთი - მსუბუქი, ნაზი გემო;
  • 2 წუთი - დაბალანსებული არომატი;
  • 3 წუთი - უფრო ინტენსიური გემო.
  • 3 წუთი - მსუბუქი გემო;
  • 4 წუთი - კლასიკური არომატი;
  • 5 წუთი - ძლიერი, გამოკვეთილი გემო.

პროპორციულობა კი შემდეგნაირია: 1 კოვზი (ან 1 პაკეტი) 200-250 მლ წყალზე. თუმცა, ეს შეგიძლიათ მოარგოთ თქვენს გემოვნებას.

სასარგებლო რჩევები:

  • გამოიყენეთ სუფთა, ფილტრირებული წყალი;
  • არ გადააჭარბოთ დაყენების დროს - ის გამწარდება;
  • თავდახურულ ჭურჭელში დააყენეთ, რათა არომატი შენარჩუნდეს;
  • თაფლი ან შაქარი დაამატეთ მხოლოდ მას შემდეგ, რაც სასმელი დაყენდება;
  • არ გამოიყენოთ ერთი პაკეტი ორჯერ - მეორე გამოყენებისას ის  ნაკლებარომატული და სასარგებლო ნივთიერებებისაგან დაცლილი იქნება.

მიუხედავად მრავალი სასარგებლო თვისებისა, ჩაის მოხმარებისას რამდენიმე მნიშვნელოვანი ასპექტი უნდა გავითვალისწინოთ.

კოფეინის შემცველობის გამო ჩაის დალევა არ არის რეკომენდებული საღამოს საათებში. მგრძნობიარე ადამიანებში შესაძლოა გამოიწვიოს აღგზნებადობა და შფოთვა. 

განსაკუთრებით საყურადღებოა ჩაის გავლენა რკინის შეთვისებაზე. მასში არსებული ნივთიერებები ამცირებენ რკინის შეწოვას საკვებიდან. ამიტომ, სასურველია, რკინით მდიდარი საკვების მიღებიდან ჩაი რამდენიმე საათში დალიოთ.

ოპტიმალურია დღეში 3-4 ჭიქა ჩაის მიღება, თუმცა მნიშვნელოვანია კვებიდან 2-3 საათიანი ინტერვალი დაიცვათ.

ჩაის გემო და სასარგებლო თვისებები მნიშვნელოვნად არის დამოკიდებული მის სწორ შენახვაზე. მარტივი წესების დაცვით კი უნიკალური არომატისა და თვისებების შენარჩუნება სრულიად შესაძლებელია. 

ჩაი განსაკუთრებით მგრძნობიარეა სინესტის, სინათლისა და გარემო სუნების მიმართ, ამიტომ იდეალური შესანახი ადგილი არის გრილი, მშრალი და ბნელი სივრცე, მოშორებით სანელებლებისა და ძლიერი არომატის მქონე პროდუქტებისგან.

საუკეთესო არჩევანია ჰერმეტული, მუქი ფერის მინის ან კერამიკის კონტეინერი. მეტალის ჭურჭელმა შესაძლოა შეცვალოს გემო, ხოლო პლასტმასი ვერ იცავს სინესტისგან. გამჭვირვალე კონტეინერის შემთხვევაში, აუცილებლად შეინახეთ კარადაში.

ფხვიერი ჩაი საუკეთესო ხარისხს ინარჩუნებს 6-12 თვის განმავლობაში, დაპრესილი - 2 წლამდე, ხოლო პაკეტები - 6 თვემდე. ახალი შეფუთვის გახსნისთანავე, მოათავსეთ ჰერმეტულ კონტეინერში ჰაერთან კონტაქტის მინიმუმამდე შესამცირებლად.

შეძენისას ყურადღება მიაქციეთ შეფუთვის მთლიანობას, დამზადების თარიღს და ჩაის გარეგნულ მახასიათებლებს - ხარისხიანი ჩაი გამოირჩევა ერთგვაროვანი ფოთლებით, სასიამოვნო არომატით და არ შეიცავს მინარევებს. მწვანე ჩაი უნდა იყოს მწვანე ან მოვერცხლისფრო, ხოლო შავი - მუქი და ერთგვაროვანი.

როგორც ვნახეთ, მწვანე და შავი ჩაი, მიუხედავად იმისა რომ ერთი მცენარისგან მიიღება, განსხვავდება როგორც დამზადების მეთოდით, ასევე თავისი თვისებებით. თითოეულს აქვს უნიკალური სარგებელი ჩვენი ჯანმრთელობისთვის და ყოველდღიური კეთილდღეობისთვის.

,,ევროპროდუქტის” მაღაზიათა ქსელში წარმოდგენილია როგორც ფხვიერი, ისე პაკეტის ჩაის ფართო არჩევანი. აქ შეგიძლიათ შეიძინოთ მსოფლიოს სხვადასხვა კუთხიდან შემოტანილი პრემიუმ ხარისხის, მათ შორის შრი-ლანკური წარმოების ,,დილმას” ჩაი, რომელიც მაღალი ხარისხითა და გამორჩეული არომატითაა ცნობილი.

ჩვენი კონსულტანტები სიამოვნებით დაგეხმარებიან თქვენს გემოვნებასა და საჭიროებებზე მორგებული პროდუქტის შერჩევაში. გვესტუმრეთ ,,ევროპროდუქტის” ნებისმიერ ფილიალში და აღმოაჩინეთ, იდეალური ჩაი.