ხშირად გვსმენია ფრაზა "საუზმე დღის ყველაზე მნიშვნელოვანი კვებაა", მაგრამ რატომ? რა არის ის, რაც საუზმეს ასეთი მნიშვნელოვანი როლი ჩვენს ყოველდღიურ ცხოვრებაში? მოდით, ჩავუღრმავდეთ საკითხს და გავარკვიოთ, თუ საუზმე ნამდვილად ასეთი კრიტიკულია ჩვენი ჯანმრთელობისა და პროდუქტიულობისთვის, თუ უბრალოდ კარგი PR-ის მსხვერპლი ვართ. 

ინგლისურ ენაში საუზმე ორი სიტყვის შერწყმისაგან ფორმირდა. Break - გატეხვა და Fast - მარხვა. სიტყვასიტყვით ითარგმნება, როგორც  ,,ღამის მარხვის გატეხვა” ფა ღამის ძილის შემდეგ ენერგიის აღდგენას უკავშირდება.  წარმოიდგინეთ თქვენი სხეული როგორც მანქანა - საუზმე არის ის საწვავი, რომელიც აამუშავებს თქვენს ორგანიზმს და მას დღის გამოწვევებისთვის ამზადებს. ჯანსაღი საუზმე ბავშვებისთვის განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, რადგან ჯანსაღი ზრდისა და გონებრივი განვითარებისთვის ენერგიაა საჭირო.

საუზმის მნიშვნელობა რამდენიმე ფაქტორითაა განპირობებული. პირველ რიგში მეტაბოლიზმს ააქტიურებს და  ტვინს საჭირო საკვები ნივთიერებებით ამარაგებს, რაც კოგნიტურ ფუნქციებს აუმჯობესებს.

გლუკოზის დონის სტაბილიზაცია კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი ასპექტია, რაც მთელი დღის განმავლობაში ენერგიის დონის შენარჩუნებაში გვეხმარება. საუზმე ასევე მნიშვნელოვან როლს თამაშობს წონის კონტროლში, რადგან დილით ორგანიზმის ენერგიით მომარაგება მოგვიანებით მოზღვავებული შიმშილისა და გადაჭარბებული კვების ალბათობას ამცირებს.  

საბოლოო ჯამში კი, საუზმე ქმნის მყარ საფუძველს პროდუქტიული დღისთვის. სწორედ ამიტომ, ,,ევროპროდუქტი” გიზიარებთ იმ მნიშვნელოვან პროდუქტებს, რომლებიც დღის ჯანსაღად დაწყებაში დაგეხმარებათ. 

შვრიის ფაფა დღეს ჯანსაღი კვების მოყვარულთა ფავორიტი პროდუქტია. მარტივი, მაგრამ სასარგებლო საკვები თავისი უნიკალური თვისებებითა და მრავალფეროვანი სარგებლით გამოირჩევა.  

შვრია მდიდარია ბოჭკოებით, განსაკუთრებით ბეტა-გლუკანით, ხსნადი ბოჭკოთი, რომელიც ქოლესტერინის დონეს ამცირებს. წარმოიდგინეთ ეს ბოჭკოები როგორც პატარა ჯაგრისები, რომლებიც წმენდენ თქვენს სისხლძარღვებს. ამასთან, შვრიის კომპლექსური ნახშირწყლები ნელა გადამუშავდება, რაც მას ენერგიის ხანგრძლივ წყაროდ აქცევს.

შვრია ასევე ვიტამინებითა და მინერალებით მდიდარი პროდუქტია. შეიცავს B ჯგუფის ვიტამინებს, რკინას, მაგნიუმს და თუთიას.  ეს ნუტრიენტები ენერგიის წარმოქმნას ასტიმულირებს, ნერვულ და იმუნური სისტემებას აძლიერებს, ძვლებისა და კუნთების ჯანმრთელობას განაპირობებს, ასევე კოგნიტური ფუნქციებს აუმჯობესებს. 

შვრიის ფაფის მომზადების მრავალი გზა არსებობს, რაც საშუალებას გაძლევთ ყოველ დღე ახალი გემო აღმოაჩინოთ. 

კლასიკური მეთოდი

კლასიკური მეთოდით, აურიეთ 1 ჭიქა შვრიის ფანტელი 2 ჭიქა წყალში ან რძეში, აადუღეთ და ურიეთ 5 წუთი. გემოს გასამდიდრებლად დაამატეთ თაფლი ან ხილი. 

ეს რეცეპტი წარმოადგენს საჭირო საკვები ნივთიერებებით მდიდარ საუზმეს მინიმალური ძალისხმევით. დამტებითი ხილისა და სიროფების არჩევის თავისუფლება ამ რეცეპტს ერთ-ერთ ყველაზე სახალისოდ აქცევს. მრავალფეროვნება კი უზრუნველყოფს, რომ ჯანსაღი საკვების მიღება თქვენთვის სასიამოვნო პროცესად იქცეს.

ღამის შვრია

დროის დაზოგვისთვის, სცადეთ "ღამის შვრია": საღამოს შეურიეთ ფანტელი რძეს ან რძის მცენარეულ ალტერნატივას, დაამატეთ ჩიას თესლი, თაფლი და ხილი. თუ ყველაფერს სწორად გააკეთებთ, დილით უნდა დაგვხვდეთ გრილი და კრემისებრი ფაქტურის საუზმე.

მდიდარი გემოსთვის გამოიყენეთ მთლიანი შვრიის მარცვლები, მოხარშეთ წყალში 1:3 თანაფარდობით 15-20 წუთის განმავლობაში. ექსპერიმენტირებისთვის სცადეთ ქოქოსის რძე წყლის ნაცვლად, დაამატეთ დარიჩინი, ვანილი ან სხვა სასურველი ინგრედიენტი. 

ბერძნული იოგურტი ბოლო წლებში საუზმის პოპულარულ ალტერნატივად იქცა, და ამის მიზეზი მარტივია - ის გემრიელია, მრავალნაირად შეიძლება გამოყენება და ამასთან უაღრესად სასარგებლო პროდუქტია. 

ბერძნული იოგურტი მაღალ ცილოვანი შემცველობით გამოირჩევა. ერთი ჭიქა ბერძნული იოგურტი შეიცავს დაახლოებით 20 გრამ ცილას, რაც ჩვეულებრივ იოგურტს ორჯერ აღემატება. ცილები კი დანაყრების შეგრძნებას უწყობს ხელს, რაც ნიშნავს, რომ ნაკლებად სავარაუდოა დღის განმავლობაში არაჯანსაღი ხემსი მიირთვათ.   პროდუქტი ასევე შეიცავს პრობიოტიკებს - სასარგებლო ბაქტერიებს, რაც საჭმლის მონელებასა და იმუნურ სისტემას აუმჯობესებს. 

ბერძნული იოგურტის გამოყენების მრავალი გზა არსებობს. ერთ-ერთი მარტივი და გემრიელი ვარიანტია იოგურტს ხილი და გრანოლა დაუმატოთ.  ეს კომბინაცია მოგცემთ ცილებს იოგურტიდან, ჯანსაღ ცხიმებს და ბოჭკოებს გრანოლადან, და ვიტამინებს ხილიდან, რაც  იდეალურია დღის  ენერგიულად დასაწყებად.

თუ რამე უფრო კრეატიულს ეძებთ, შეგიძლიათ სმუზის ბოული სცადოთ. ბერძნული იოგურტი კენკრასთან ერთად დააბლენდერეთ, მიღებული მასა ღრმა ჭურჭელში მოათავსეთ და სასურველი ტოპინგები დაუმატეთ - ჩიას თესლი, თხილეული და ა.შ.

დროის დასაზოგად შეგიძლიათ მოამზადოთ იოგურტის პარფე წინა საღამოს, მაღალ ჭიქაში ფენებად დაალაგეთ იოგურტი, გრანოლა და ხილი. ბერძნული იოგურტი ასევე შესანიშნავი ინგრედიენტია ჯანსაღი სოუსებისა და დრესინგებისთვის.

ქართული ტრადიციული საუზმე ხშირად ორცხობილასა და კარაქს გულისხმობს. ეს კომბინაცია ისეთივე კლასიკურია, როგორც თავად საუზმის კონცეფცია. მარტივი, მაგრამ გემრიელი  დუეტი, ალბათ,  დილის კვებისათვის მილიონობით ადამიანის საყვარელი არჩევანია. თუმცა, კვების თანამედროვე ტენდენციებმა და ჯანსაღი ცხოვრების წესის პოპულარიზაციამ ამ კომბინაციას ახალი სიცოცხლე შთაბერა. 

დღეს, როდესაც ორცხობილაზე ვსაუბრობთ, ვგულისხმობთ არა უბრალოდ თეთრი პურის ნაჭერს, არამედ მთელ სპექტრს -  გვაქვს მთლიანმარცვლოვანი, მრავალმარცვლოვანი, გლუტენის გარეშე და სხვა ჯანსაღი ვარიანტები. მაგალითად, მთლიანმარცვლოვანი ორცხობილა მდიდარია ბოჭკოებით.

თანამედროვე კვების მიდგომებმა ასევე გვაჩვენა, რომ ზომიერი რაოდენობით ნაჯერი ცხიმები ჯანმრთელობისთვის არათუ მავნე არაა, სასარგებლოც კია. ნამდვილი კარაქი შეიცავს A, E და K2 ვიტამინებს, ასევე ბუნებრივ ტრანს-ცხიმებს, რომლებსაც შეუძლიათ გულის დაავადებების რისკის შემცირებას შეუწყონ ხელი.  

ორცხობილა და კარაქი, თანამედროვე ინტერპრეტაციით, შეიძლება ბევრად მრავალფეროვანი გახდეს, ვიდრე ეს წარმოგიდგენიათ. მაგალითად:  მთლიანმარცვლოვან ტოსტს წაუსვით არაქისის კარაქი, დაამატეთ თხლად დაჭრილი ბანანი და მცირე რაოდენობით თაფლი ან კარაქთან ერთად გახუხულ პურს თხელი ნაჭერი ლორი და ყველი დაუმატეთ, ეს ვარიანტი შეგიძლიათ კვერცხითა და ავოკადოთიც გაამდიდროთ. 

ჩიას თესლი გამოირჩევა მაღალი ცილოვანი შემცველობით. დაახლოებით 30 გრამი ჩიას თესლი შეიცავს 6 გრამ ცილას, რაც ასეთი პატარა რაოდენობის პროდუქტისათვის მაღალი  მაჩვენებელია. პროდუქტი მდიდარია ომეგა-3 ცხიმოვანი მჟავებით და, ასევე, მაღალბოჭკოვანი შემცველობით გამოირჩევა. 

ჩიას თესლის ჩართვა ყოველდღიურ საუზმეში მარტივია. აი, რამდენიმე იდეა:

  1. ჩიას პუდინგი: შეურიეთ ჩიას თესლი ცხოველურ ან მცენარეულ რძეს, დაამატეთ თაფლი და დატოვეთ მაცივარში მთელი ღამით. დილით დაუმატეთ ხილი ან კენკრა;
  2. ავოკადოს ტოსტი: მოაყარეთ ჩიას თესლი ავოკადოიან ტოსტს ზემოდან;
  3. შვრიის ფაფა: დაამატეთ ჩიას თესლი ფაფას კვებითი ღირებულების გასაზრდელად.

ბევრი ადამიანისათვის საუზმე ჩაისთან ასოცირდება, უფრო მეტისათვის კი ყავასთან. ყავა არა მხოლოდ გამოფხიზლებაში გეხმარებათ, არამედ ხშირად თქვენი დღის დასაწყისის ხარისხს განსაზღვრავს. მაგრამ როგორ შევარჩიოთ საუკეთესო ყავის მარცვლები იდეალური ყავისთვის? 

პირველ რიგში, ყურადღება უნდა მივაქციოთ ყავის წარმოშობას. სხვადასხვა რეგიონის ყავას განსხვავებული გემო და არომატი აქვს. მაგალითად, ეთიოპური ყავა ყვავილოვანი და ხილის ნოტებით გამოირჩევა, ბრაზილიური კი კაკაოს არომატით. 

ასევე მნიშვნელოვანია მოხალვის ხარისხი. მსუბუქად მოხალული ყავის მარცვლები ორიგინალურ არომატს უფრო ინარჩუნებს და მომჟავო გემო აქვს, საშუალოდ მოხალული - დაბალანსებულია მჟავიანობასა და სიმწარეს შორის, ხოლო სრულად მოხალული - მწარე გემოთი გამოირჩევა.

ყავის მარცვლების შენახვის წესიც გავლენას ახდენს საბოლოო შედეგზე. ყავა უნდა ინახებოდეს გრილ, მშრალ ადგილას, ჰერმეტულ კონტეინერში, მზის სხივებისგან დაცულ ადგილას.

იდეალური ფინჯანი ყავა არის არა უბრალოდ კოფეინის წყარო, არამედ რიტუალი, რომელიც დღის ხარისხიან დაწყებას უკავშირდება, ამიტომ შეარჩიეთ პროდუქტი, რომელიც მაქსიმალურად შეესაბამება თქვენს გემოვნებას. 

დაბოლოს,  ჯანსაღი კვება არ ნიშნავს გემრიელ საკვებზე უარის თქმას. პირიქით, ექსპერიმენტებითა და სხვადასხვა ინგრედიენტების კომბინირებით, ჯანმრთელობაზე ზრუნვასთან ერთად, ახალი, საინტერესო გემოების აღმოჩენა შეგიძლიათ. "ევროპროდუქტი" კი ამ პროცესში თავის წვლილს შეიტანს - შემოგთავაზებთ ხარისხიან პროდუქტებს, რომლებიც იდეალური საუზმის შექმნაში დაგეხმარებათ.