არ­სე­ბუ­ლი სტან­დარ­ტით, ზრდას­რულ­მა ადა­მი­ან­მა ყო­ველ­დღი­უ­რად სამი პორ­ცია რძე ან რძის ნა­წარ­მი უნდა მი­ი­ღოს. ბავ­შვე­ბის­თვის კი ოპ­ტი­მა­ლუ­რი რა­ო­დე­ნო­ბა 2-2,5 პორ­ცი­აა. ერთ პორ­ცი­ას წარ­მო­ად­გენს ერთი ჭიქა რძე, ნა­ხე­ვა­რი ჭიქა ხაჭო, და­ახ­ლო­ე­ბით 40 გრ კა­რა­ქი...

რძის პრო­დუქ­ტე­ბის დიდი სარ­გებ­ლი­ა­ნო­ბის შე­სა­ხებ ყვე­ლამ იცის და ეს ახა­ლი ამ­ბა­ვი არაა. რძე და მის­გან დამ­ზა­დე­ბუ­ლი პრო­დუქ­ტე­ბი, მა­გა­ლი­თად, კა­რა­ქი, ყვე­ლი და ხაჭო გამ­დიდ­რე­ბუ­ლია მი­ნე­რა­ლე­ბით: კალ­ცი, ფოს­ფო­რი, B ვი­ტა­მი­ნი, კა­ლი­უ­მი და D ვი­ტა­მი­ნი. ამას­თა­ნა­ვე, ის ცი­ლე­ბის არაჩ­ვე­უ­ლებ­რი­ვი წყა­როა. რძის პრო­დუქ­ტე­ბის ყო­ველ­დღი­ურ მოხ­მა­რე­ბას შე­უძ­ლია თა­ვი­დან აგა­ცი­ლოთ ძვლო­ვა­ნი სტრუქ­ტუ­რის დარ­ღვე­ვე­ბი - ოს­ტე­ო­პო­რო­ზი და ძვლე­ბის მსხვრე­ვა­დო­ბა. და­გეხ­მა­როთ ჯან­სა­ღი წო­ნის შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბა­ში.

თუმ­ცა თუ მაქ­სი­მა­ლუ­რი სარ­გებ­ლის მი­ღე­ბა გინ­დათ, აუ­ცი­ლებ­ლად უნდა გა­ით­ვა­ლის­წი­ნოთ რძის ხა­რის­ხიც. ფაქ­ტი, რომ რძის ნა­წარმს მი­ირ­თმევთ, აღ­ნიშ­ნუ­ლი სარ­გებ­ლის უპი­რო­ბოდ მი­ღე­ბას არ ნიშ­ნავს. სი­ნამ­დვი­ლე­ში რძის პრო­დუქ­ტე­ბის შერ­ჩე­ვა საკ­მა­ოდ კომ­პლექ­სუ­რი პრო­ცე­სია და ცოდ­ნას სა­ჭი­რო­ებს. ამ დროს გა­დამ­წყვე­ტია, თუ რო­გო­რი რძით, რა ტექ­ნო­ლო­გი­ით, სად და ვის მიერ არის დამ­ზა­დე­ბუ­ლი ესა თუ ის კონ­კრე­ტუ­ლი პრო­დუქ­ტი.

ზო­გა­დად, რძე ის პრო­დუქ­ტია, რომ­ლის სარ­გე­ბე­ლიც ბუ­ნებ­რი­ვად არის ძა­ლი­ან მა­ღა­ლი და მისი გა­უმ­ჯო­ბე­სე­ბა, ფაქ­ტობ­რი­ვად, შე­უძ­ლე­ბე­ლია. ამი­ტომ ამ დროს მთა­ვა­რია, მისი თვი­სე­ბე­ბის შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბა მაქ­სი­მა­ლუ­რად მოხ­დეს. ევ­რო­პის ქვეყ­ნებ­ში დამ­კვიდ­რე­ბუ­ლია ტერ­მი­ნი "სუფ­თა რძე“, რო­მე­ლიც უმაღ­ლე­სი ხა­რის­ხის რძეს ნიშ­ნავს. ეს არის ნა­ტუ­რა­ლუ­რი პრო­დუქ­ტი, რო­მე­ლიც მი­ი­ღე­ბა ძრო­ხის­გან და ის სრუ­ლად შე­ი­ცავს თი­თო­ე­ულ იმ ვი­ტა­ნიმს, რა­საც რძე უნდა შე­ი­ცავ­დეს. ასე­თი რძის მი­სა­ღე­ბად კი, პირ­ველ რიგ­ში, ცხო­ვე­ლებ­ზე სა­თა­ნა­დო ზრუნ­ვაა სა­ჭი­რო.

სუფ­თა, მა­ღალ­ხა­რის­ხი­ა­ნი რძის მო­პო­ვე­ბა ჯან­მრთე­ლი და კარ­გად მოვ­ლი­ლი ცხო­ვე­ლე­ბი­დან ხდე­ბა. აუ­ცი­ლე­ბე­ლია, ფერ­მებ­ში გან­თავ­სე­ბუ­ლი იყოს ავ­ტო­მა­ტუ­რი წვე­ლის სის­ტე­მე­ბი, რომ­ლე­ბიც გა­ნა­პი­რო­ბე­ბენ სა­ნი­ტა­რი­ის სტან­დარ­ტებ­სა და უმაღ­ლე­სი ხა­რის­ხის სუფ­თა რძის მი­ღე­ბას.

მწარ­მო­ე­ბე­ლი ვალ­დე­ბუ­ლია, არა მხო­ლოდ გა­რან­ტია მოგ­ვცეს რძე­ში ან­ტი­ბი­ო­ტი­კე­ბის კვა­ლის სრულ არარ­სე­ბო­ბა­ზე, არა­მედ სა­წყის ეტაპ­ზე­ვე ეცა­დოს, პრე­ვენ­ცი­უ­ლი ღო­ნის­ძი­ე­ბე­ბის გა­ტა­რე­ბის გზით თა­ვი­დან აი­ცი­ლოს ცხო­ვე­ლე­ბის ავად­მყო­ფო­ბა და ან­ტი­ბი­ო­ტი­კე­ბით მათი მკურ­ნა­ლო­ბა. ისი­ნი მო­თავ­სე­ბულ­ნი უნდა იყ­ვნენ სუფ­თა, გა­მარ­თუ­ლი სა­ვენ­ტი­ლა­ციო სის­ტე­მის მქო­ნე ბე­ღე­ლებ­ში. თა­ვად ფერ­მა კი ეკო­ლო­გი­უ­რად სუფ­თა გა­რე­მო­ში უნდა მდე­ბა­რე­ობ­დეს.

სწო­რედ ამი­ტომ დღეს მსოფ­ლი­ო­ში უდი­დე­სი პო­პუ­ლა­რო­ბით ფი­ნუ­რი რძის ნა­წარ­მი სარ­გებ­ლობს. გა­რე­მოს სი­სუფ­თა­ვით გა­მორ­ჩე­უ­ლი ქვეყ­ნის, ფი­ნე­თის რძე გა­მო­ირ­ჩე­ვა რო­გორც ხა­რის­ხით, ისე გე­მოვ­ნუ­რი თვი­სე­ბე­ბით. სუფ­თა რძე არ უნდა შე­ი­ცავ­დეს ან­ტი­ბი­ო­ტი­კებს, ჰორ­მო­ნებ­სა და ზრდის სტი­მუ­ლან­ტებს.

  • კა­რა­ქი ენერ­გი­ის უდი­დე­სი წყა­როა. ცხი­მე­ბი, რო­მელ­საც კა­რა­ქი შე­ი­ცავს, გარ­და­იქ­მნე­ბა ენერ­გი­ად და არ იწ­ვევს ჭარბცხი­მი­ა­ნო­ბას. მისი ცხი­მო­ვა­ნი მჟა­ვე­ბის შე­მად­გე­ნე­ლი ქი­მი­უ­რი სტრუქ­ტუ­რა ისე­თია, რომ შე­წო­ვის შემ­დეგ ისი­ნი ენერ­გი­ის უზ­რუნ­ველ­ყო­ფას იწ­ვე­ვენ. კა­რა­ქის მი­ღე­ბის შემ­დეგ წარ­მო­იქ­მნე­ბა და­ნაყ­რე­ბის შეგ­რძნე­ბა. აქე­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, მცირ­დე­ბა შიმ­ში­ლის გრძნო­ბა და, შე­სა­ბა­მი­სად, ზე­მე­ტი საკ­ვე­ბის მი­ღე­ბა აღარ გინ­დე­ბათ.
  • კა­რა­ქის ცხი­მო­ვა­ნი მჟა­ვე­ბი ხელს უწყობს ცხიმ­ში ხსნა­დი ვი­ტა­მი­ნე­ბის - А, Е, D, K-ს შეთ­ვი­სე­ბას. აქე­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, ბოსტნე­უ­ლი უფრო სა­სარ­გებ­ლო იქ­ნე­ბა თუ მათ კა­რაქთან ერ­თად მი­ირ­თმევთ.
  • კა­რაქ­ში არ­სე­ბუ­ლი ვი­ტა­მინ К2-ის მა­ღა­ლი შემ­ცვე­ლო­ბა ხელს უშ­ლის კა­რი­ე­სი­სა და ოს­ტე­ო­პო­რო­ზის გან­ვი­თა­რე­ბას. ის აფერ­ხებს რო­გორც სახ­სრებ­ში მა­რი­ლის წარ­მოქ­მნას, ისე კბი­ლებ­ზე კა­რი­ე­სის გა­ჩე­ნას.
  • კა­რა­ქი მდი­და­რია ან­ტი­ოქ­სი­დან­ტე­ბით, რის გა­მოც ის კი­ბო­სა და ათე­როსკლე­რო­ზის პრო­ფი­ლაქ­ტი­კა­საც უზ­რუნ­ველ­ყოფს.


თი­თო­ე­უ­ლი ამ სარ­გებ­ლის მი­სა­ღე­ბად ყუ­რა­დღე­ბით შე­არ­ჩი­ეთ კა­რა­ქი. ის, რო­გორც ნე­ბის­მი­ე­რი ხა­რის­ხი­ა­ნი რძის პრო­დუქ­ტი, სუფ­თა რძის­გან უნდა იწარ­მო­ე­ბო­დეს. კა­რა­ქის წარ­მო­ე­ბი­სას რძის­გან გა­მო­ი­ყო­ფა ნა­ღე­ბი, შემ­დეგ ხდე­ბა პას­ტე­რი­ზა­ცია, ათ­ქვე­ფა და გა­ცი­ე­ბა.

რო­დე­საც, ცხი­მი­სა და წყლის ფა­ზე­ბი იც­ვლე­ბა, კა­რა­ქის კონ­სტი­ტენ­ცია მყარ­დე­ბა. კა­რა­ქი კონ­ცენ­ტრი­რე­ბუ­ლი რძის ცხი­მია. ამ უკა­ნას­კნე­ლის შემ­ცვე­ლო­ბა შე­იძ­ლე­ბა მერ­ყე­ობ­დეს 79%-დან 82%-მდე. ნა­ტუ­რა­ლუ­რი კა­რა­ქი შე­ი­ცავს მხო­ლოდ ნა­ღებს, რაც მი­თი­თე­ბუ­ლი უნდა იყოს შე­ფუთ­ვა­ზე­ვე. რაც ნაკ­ლე­ბი მა­რი­ლი და შა­ქა­რი შე­დის შე­მად­გენ­ლო­ბა­ში, მით უკე­თე­სი. მა­გა­ლი­თად, "ვა­ლი­ოს“ კა­რა­ქი გა­მო­ირ­ჩე­ვა მა­რი­ლი­სა და შაქ­რის მი­ნი­მა­ლუ­რი შემ­ცვე­ლო­ბით. ნე­ბის­მი­ე­რი სხვა და­ნა­მა­ტის არ­სე­ბო­ბის შემ­თხვე­ვა­ში, პრო­დუქ­ტი მი­იჩ­ნე­ვა სპრე­დად და არა -ნა­ტუ­რა­ლურ კა­რა­ქად.

ქარ­თულ ბა­ზარ­ზე ძა­ლი­ან პო­პუ­ლა­რუ­ლია "ვა­ლი­ოს“ კა­რა­ქი, რა­საც მისი რამ­დე­ნი­მე უპი­რა­ტე­სო­ბა გა­ნა­პი­რო­ბებს. ესე­ნია: წარ­მო­ე­ბუ­ლი ფი­ნეთ­ში; ბრენ­დის ზრუნ­ვა ცხო­ვე­ლე­ბის კე­თილ­დღე­ო­ბა­ზე; რძის მდგრა­დი და ეკო­ლო­გი­უ­რად სუფ­თა წარ­მო­ე­ბა, კონ­ტრო­ლის მრა­ვალ­ფე­რო­ვა­ნი მე­ქა­ნიზ­მი; მა­ღალ­ხა­რის­ხი­ა­ნი სუფ­თა რძის­გან წარ­მო­ე­ბუ­ლი პრო­დუქ­ტი; ნო­ბე­ლის პრე­მი­ის ლა­უ­რე­ა­ტი ინო­ვა­ცი­ე­ბი მორ­გე­ბუ­ლი მომ­ხმა­რებ­ლის მო­თხოვ­ნა­ზე, რომ­ლე­ბიც ხელს უწყო­ბენ ჯან­მრთე­ლო­ბას და კე­თილ­დღე­ო­ბას. არა­ერ­თი კვლე­ვით არის და­დას­ტუ­რე­ბუ­ლი, რომ "ვა­ლი­ოს“ ნედ­ლე­უ­ლი, წარ­მო­ე­ბის პრო­ცე­სი და სა­ბო­ლოო ნა­წარ­მი ხა­რის­ხის სა­ერ­თა­შო­რი­სო სტან­დარ­ტის ნორ­მებს არა მხო­ლოდ აკ­მა­ყო­ფი­ლებს, არა­მედ აჭარ­ბებს კი­დეც. ეს არის მსოფ­ლი­ო­ში ყვე­ლა­ზე სუფ­თა რძით დამ­ზა­დე­ბუ­ლი პრო­დუქ­ცია, რო­მელ­საც ევ­რო­პის ქვეყ­ნე­ბის პე­დი­ატ­რე­ბი უწე­ვენ რე­კო­მენ­და­ცი­ას. "ვა­ლი­ოს“ კა­რა­ქი ბევ­რი ქვეყ­ნის ნო­მერ პირ­ვე­ლი კა­რა­ქია.

ხა­რის­ხი­ა­ნი კა­რა­ქის შე­სა­ძე­ნად გა­ით­ვა­ლის­წი­ნეთ კი­დევ ერთი სა­კი­თხი. აუ­ცი­ლებ­ლად შე­ა­მოწ­მეთ წარ­მო­ე­ბის ქვე­ყა­ნა. ხა­რის­ხი­ა­ნი პრო­დუქ­ტი წარ­მო­ე­ბუ­ლი უნდა იყოს იმ ქვე­ყა­ნა­ში, რო­მელ­საც ბრენ­დი წარ­მო­ად­გენს.